USAMODZIELNIANI WYCHOWANKOWIE PIECZY ZASTĘPCZEJ
Usamodzielnienie jest procesem wprowadzającym wychowanka do podjęcia samodzielnego życia. W zależności od indywidualnej sytuacji życiowej proces ten może trwać do kilku lat.
Proces usamodzielnienia obejmuje osoby, które osiągnęły pełnoletność w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo wychowawczej, specjalnym ośrodku szkolno- wychowawczym, zakładzie poprawczym (...). Na rzecz tych osób świadczona jest pomoc mająca na celu ich życiowe usamodzielnienie oraz integrację ze środowiskiem.
Pełnoletni wychowanek rodziny zastępczej lub placówki opiekuńczo-wychowawczej sam decyduje czy opuszcza rodzinę zastępczą lub placówkę, czy też nadal w niej pozostaje.
Od jego decyzji zależy dalszy sposób udzielania pomocy pieniężnej.
- Jeżeli pozostaje w rodzinie zastępczej to opiekun otrzymuje
pomoc na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
- Jeśli opuszcza rodzinę zastępczą lub placówkę i uczy się to otrzymuje
pomoc pieniężną z tytułu kontynuowania nauki lub usamodzielnienia
(pomoc pieniężna na usamodzielnienie i w formie rzeczowej
na zagospodarowanie
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przyznawana jest w wysokości 526 zł. Otrzymuje ją osoba usamodzielniana jeżeli kontynuuje naukę: w szkole, w zakładzie kształcenia nauczycieli, w uczelni, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia, u pracodawców w celu przygotowania zawodowego. Pomoc przyznaje się na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia przez osobę usamodzielnianą 25 roku życia.
Pomoc pieniężna na usamodzielnienie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, której dochód miesięczny nie przekracza kwoty 1200 zł (art. 142 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). W przypadku gdy dochód ten przekracza kwotę 1200 zł, można przyznać pomoc na usamodzielnienie lub pomoc na zagospodarowanie, jeżeli jest to uzasadnione jej sytuacją mieszkaniową, dochodową, majątkową lub osobistą (art. 142 ust. 2 ustawy w/w ustawy). Ustalając dochód osoby usamodzielnianej uwzględnia się sumę dochodów tej osoby, jej małżonka oraz dzieci pozostających na jej utrzymaniu, podzieloną przez liczbę tych osób (art. 142 ust. 3 ). Ustalając dochód bierze się pod uwagę dochody, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (art.142 ust. 4).
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi (art. 149 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej):
1) w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną – nie mniej niż 3470 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
2) w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-wychowawczą:
a. nie mniej niż 6939 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
b. nie mniej niż 3470 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
c. nie mniej niż 1735 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku.
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielnienia, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia (art. 149 ust. 2).
W przypadku gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach może zostać wypłacona w trakcie wypłacania pomocy na kontynuowanie nauki (art. 149 ust. 3).
Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 1577 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 3154 zł (art. 150 ust. 1). Pomoc ta może być przyznana w formie rzeczowej (art. 150 ust. 2).
Pomoc na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, której dochód miesięczny nie przekracza kwoty 1200 zł (art. 142 ust. 1). W przypadku gdy dochód ten przekracza kwotę 1200 zł, można przyznać pomoc na usamodzielnienie lub pomoc na zagospodarowanie, jeżeli jest to uzasadnione jej sytuacją mieszkaniową, dochodową, majątkową lub osobistą (art. 142 ust. 2). Ustalając dochód osoby usamodzielnianej uwzględnia się sumę dochodów tej osoby, jej małżonka oraz dzieci pozostających na jej utrzymaniu, podzieloną przez liczbę tych osób (art. 142 ust. 3). Ustalając dochód bierze się pod uwagę dochody, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (art. 142 ust. 4).
Warunkiem przyznania pomocy jest pobyt w jednej z ww. form pieczy zastępczej na podstawie postanowienia sądu.
Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie jest złożenie wniosku w Miejskim Ośrodku pomocy Społecznej (art. 143 ust. 1 i 2) oraz posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia określającego m.in. zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia oraz sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu zatrudnienia (art. 145 ust. 1).
Opiekunem usamodzielnienia (art. 145 ust. 3) może być osoba tworząca rodzinę zastępczą, prowadząca rodzinny dom dziecka, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, osoba będąca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej wychowawcą lub psychologiem, lub inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.
Opiekunem usamodzielnienia (art. 145 ust. 3) może być osoba tworząca rodzinę zastępczą, prowadząca rodzinny dom dziecka, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, osoba będąca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej wychowawcą lub psychologiem, lub inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie.
Przyznanie pomocy osobie usamodzielnianej na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie jest uzależnione od długości pobytu w pieczy zastępczej (art. 141 ust. 1). Osoba usamodzielniana może ubiegać się o przyznanie ww. pomocy, jeśli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej:
1) 3 lat – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną (przez rodzinę spokrewnioną należy rozumieć wstępnych lub rodzeństwo);
2) roku – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną.
Do ww. okresów wlicza się również (art. 141 ust. 2):
• okresy pobytu w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz w schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, zapewniającym całodobową opiekę, i młodzieżowym ośrodku wychowawczym, jeżeli orzeczenie sądu o umieszczeniu w pieczy zastępczej nie zostało uchylone;
• okres pobytu osoby pełnoletniej w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej (na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy, tj. osoba pełnoletnia ucząca się w szkole, zakładzie kształcenia nauczycieli, w uczelni, u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego lub legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i uczy się w szkole, w zakładzie kształcenia nauczycieli, w uczelni, na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia, u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego).
Pełnoletni wychowanek może ponadto liczyć na pomoc pracowników socjalnych tut. Ośrodka w rozwiązywaniu trudnych problemów życiowych, wspieraniu w kontaktach z rodziną i środowiskiem oraz pomocy w uzyskaniu wszelkich informacji.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Siemianowicach Śląskich oferuje również wychowankom wsparcie w postaci mieszkania chronionego.
Decyzją Prezydenta Miasta Siemianowic Śląskich tut. Ośrodkowi zostało przekazane mieszkanie na ten cel, które znajduje się przy ul. Hutniczej.
Mieszkanie chronione w Siemianowicach Śl. przy ul. Hutniczej 17/3 funkcjonuje od kwietnia 2011 r. i jest przeznaczone dla osób opuszczających całodobowe placówki opiekuńczo - wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjne, rodziny zastępcze, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze. Mieszkanie daje schronienie pełnoletnim osobom usamodzielniającym się, w sytuacji braku możliwości powrotu do domu rodzinnego na czas odpowiedni do uzyskania samodzielnego mieszkania oraz nabycia umiejętności społecznych. Osoba usamodzielniana może przebywać w mieszkaniu chronionym przez okres niezbędny do usamodzielnienia (maksymalnie do 25 roku życia), a czas trwania jej pobytu przedłuża się co 6 miesięcy.
Warunki ubiegania się o pobyt w mieszkaniu chronionym to:
- ukończenie 18 roku życia,
- udokumentowane podjęcie starań o uzyskanie samodzielnego mieszkania,
- kontynuowanie nauki lub podjęcie pracy zarobkowej,
- realizacja indywidualnego programu usamodzielnienia.
W mieszkaniu znajdują się 3 pokoje mieszkalne dla 3 usamodzielnianych osób. Koszty utrzymania mieszkania pokrywane są ze środków finansowych gminy. Wydatki na utrzymanie mieszkania chronionego obrazuje poniższa tabela.
L.p. | Procentowy stosunek dochodu osoby przebywającej w mieszkaniu chronionym do kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej | Odpłatność miesięczna w procentach dochodu osoby przebywającej w mieszkaniu chronionym |
1. | Powyżej 100% do 200% | 10% |
2. | Powyżej 200% do 250% | 20% |
3. | Powyżej 250% do 300% | 30% |
4. | Powyżej 300% | 35% |
Zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym:
1. Pobyt w mieszkaniach chronionych jest odpłatny.
2. Odpłatność ustala się za każdy miesiąc kalendarzowy faktycznego pobytu w mieszkaniu chronionym. W przypadku, gdy pobyt nie obejmuje pełnego miesiąca kalendarzowego, odpłatność oblicza się proporcjonalnie do ilości dni pobytu, tj. dzieląc kwotę odpłatności przez liczbę dni w danym miesiącu i mnożąc przez liczbę dni pobytu.
3. Odpłatność ustalona zgodnie z powyższą tabelą nie może być wyższa niż koszt pobytu osoby skierowanej w mieszkaniu chronionym.